کتاب پساسرمایه داری نوشته ی پل میسن

کتاب پسا سرمایه داری، نوشته ی پل میسن و با ترجمه ی حمید طراوتی منتشر شد.

این کتاب بحثی ست درباره ی چگونگی ی گذار از نظام سرمایه داری. پل میسن معتقد است که سرمایه داری قطعا نابود خواهد شد و جای خود را به نظامی جدید می دهد که او آن را پساسرمایه داری می نامد.

متفکران جهان معتقدند که جهان به اجبار در حال گذار از سرمایه داری ست و از این گذار گریزی نیست. چرا؟

نظام کنونی جهان نظام سرمایه داری ست و کارکرد آن افزایش تولید ثروت و افزایش تولید سود است. این نظام تا کنون در این کار بسیار موفق بوده، پروژه های بسیاری را اجرا و ثروت زیادی را تولید کرده است. اما یکی از پیامدهای آن تخریب محیط زیست است. تخریب محیط زیست پیامد بیرونی سرمایه داری ست یعنی هدف سرمایه داری تولید ثروت و سود بوده اما در جنب آن مقدار زیادی از دارایی بشر یعنی طبیعت را نابود کرده است. بنابراین سرمایه داری در عین تولید ثروت مادی و حتی معنوی، سبب نابودی ثروت طبیعی شده است و این تناقض بزرگی است.

این تناقض یعنی تناقض بین تولید ثروت مادی و نابودی دارایی طبیعی روز به روز تشدید شده و اکنون تکانه ی مهمی به نام تغییر اقلیم ایجاد کرده است. تغییر اقلیم می تواند کل تمدن را نابود کند و زندگی بشر را به خطر اندازد.

در همین حال در سی سال اخیر رویکرد نئولیبرالی به اقتصاد و رها کردن سرمایه از هرگونه تقید و نظارت سبب شده که بزرگ ترین نابرابری در تاریخ بشر ایجاد شود. به گفته ی جوزف استیگلیتس، اقتصاددان بزرگ جهان، اکنون قریب سیصد و پنجاه و نه هزار نفر از مردم جهان، که آنها را می توان از ما بهتران نامید، نود و شش درصد سرمایه جهان را در اختیار دارند.

رشد نابرابری از درون سرمایه داری و تخریب محیط زیست به عنوان پیامد بیرونی آن، همراه با رشد شدید جمعیت، ساز و کار زندگی انسان را بر هم زده و باعث شده که در گوشه و کنار جهان شاهد فقر و مصیبت های بسیار باشیم.

تناقضات فوق متفکرین را به این نقطه رسانده که باید از نظام موجود گذر کرد و نظمی نو در انداخت، اما به وجود آمدن نظم نوین نیازمند داشتن طرحی جدید است. بدون داشتن الگو نمی توان نیروی جامعه ی بشری را برای گذار بسیج کرد و به سوی آینده رفت.

پل میسن در کتاب خود الگویی جدید از جامعه ای جدید ارائه می دهد. الگویی از یک نظام اقتصادی جدید که نه به صورت اراده گرایانه بلکه بر اساس واقعیات موجود و تکنولوژی بسیار پیشرفته ی زمان طراحی شده و از دل خودِ جامعه ی سرمایه داری بیرون می آید. این طرح جدید، جامعه ی پسا سرمایه داری نام دارد که با آن چه در قرن بیستم به نام سوسیالیسم به اجرا گذاشته شد کاملا متفاوت است و به همه ی نیازهای افراد بشر پاسخ می دهد.

نام این نظام و الگوی اقتصادی جدید پسا سرمایه داری است.

پل میسن، نویسنده ی کتاب پسا سرمایه داری، معتقد است که سرمایه داری بالاجبار نابود خواهد شد و الگوی جدیدی از توسعه ی اقتصادی را توضیح می دهد و با جزئیات تشریح می کند.  میسنْ آینده ی بشر را روشن و درخشان می بیند. او معتقد است که ناهنجاری های کنونی ی جهان از جمله  نابرابری شدید، فقر، جنگ، مافیا، تغییر اقلیم، پیری جمعیت و نابودی محیط زیست همگی نشانه های گذر از وضعیت فعلی آن هستند. در واقع اینها درد زایمانند. او معتقد است که سرمایه داری تکنولوژی جدیدی را ابداع کرده – تکنولوژی اطلاعات- که سرمایه داری را نابود می کند. این تکنولوژی اقتصاد جدیدی را ایجاد کرده، اقتصادی که غیر بازاری ست و گرایش دارد به کاهش قیمت کالا ها و به صفر رساندن آنها. اقتصادی که ساعات کار اجتماعا لازم را برای تولید کالا ها کاهش می دهد و تولید و انتشار کربن را به صفر خواهد رساند. اقتصادی که اساس آن بر خلاف اقتصاد سرمایه داری بر فراوانی ست نه کمیابی. او می گوید که این تکنولوژی جدید ساختار اقتصادی جدیدی می طلبد و شیوه های جدیدی را در تولید و زندگی اجتماعی بشر می آفریند و منجر به نظام جدیدی خواهد شد، نظامی که او آن را پسا سرمایه داری می نامد و تکنولوژی “شبکه” را مهم ترین تکنولوژی آن می خواند.

این کتاب را نشر هستان در 486 صفحه و در قطع رقعی منتشر کرده و امیدوارم انتشار آن کمکی باشد برای روشن کردن برخی از مسائل مهم توسعه و محیط زیست و تشریح راه های برون رفت از فقر وحشتناکی که گریبان جهانیان را گرفته است.

نشانی ی ناشر: نشر هستان، تهران، خیابان انقلاب، خیابان فخررازی، خیابان روانمهر، پلاک74 طبقه اول تلفن: 66481152