پیامد های بیرونی یا ” اکسترنالیتی”

در اقتصاد اصطلاحی هست به نام ” اکستر نالیته.” معنای آن یعنی پیامد های بیرونی یا خارجی. مثلا شما کارخانه ای تاسیس می کنید و چیزی تولید می کنید. اما مقداری زباله هم در گودال نزدیک کارخانه می ریزید. هوا را هم با دودکش خود آلوده می کنید. اینها دیگر پیامد های بیرونی تولید است و در هیچ جا، از جمله حسابداری ملی به حساب نمی آید. اما پیامد های بیرونی همیشه هم بد نیستند. مثلا وقتی تعدادی کار خانه کنار هم تاسیس می شوند، مبادلات آنها خیلی راحت تر و ارزان تر صورت می گیرد. نیروی کار هم راحت تر به دست می آید.

اما امروزه درآمد بسیاری از شرکت ها عمدتا با ” اکسترنالیته” تامین می شود. مثلا شما یک جی میل دارید که بهترین خدمات را به شما می دهد و کاملا هم رایگان است. شما از طریق آن نامه نگاری می کنید و جی میل هم هیچ انتظاری از شما ندارد. اما در عین حال در جنب آن اطلاعاتی نیز در باره ی شما جمع آوری می شود. معمولا در روز یا هفته چند نامه می نویسید. از چه صحبت می کنید. به چه چیز علاقمندید و غیره. این اطلاعات با اطلاعاتی که از واتزاپ و فیسبوک و اینستای شما به دست می آید تجمیع و طبقه بندی می شود و کم کم مشخص می شود که معمولا در روز چه ساعتی به اینترنت وصل می شوید. چه چیز هایی نظرتان را جلب می کند و غیره. این اطلاعات به شرکت هایی که خواهان آن هستند فروخته می شود و یکی از منابع مهم درآمد شرکت های دیژیتالی ست. در اثر آن تبلیغات مناسب و به موقع، سر راه شما قرار می گیرد.

اما اندک اندک و با پیشرفت این فرآیند، شرکت ها شروع می کنند به شکل دادن افکار و تصمیمات شما. این کار خوب و شیک است، آن یکی بد است. آدم حسابی این غذا را می خورد و این لباس را می پوشد. انسان هر کار بخواهد می تواند بکند. فقط باید اراده کنی. هر کس برای خود زندگی می کند و زندگی او به کسی مربوط نیست. زندگی دیگران به تو چه، فلان گروه خوب است، آن دیگری جنایت کار است، حقیقت اصلا معلوم نیست و از این قبیل. در اینجاست که ” پیامد های بیرونی” اهمیت اقتصادی- اجتماعی عظیمی پیدا می کنند.

این یکی از بزرگ ترین چالش هایی است که بشر با آن روبروست