هوای پاک
” اما بباید دانست که هوای این ولایت شمالی است و چنین هوا خوش تر و صافی تر باشد، و بسیار خلق را بسازد و هر نباتی که اندرین هوا برویدخوش تر و گوارنده تر باشد، و هر آدمی که از این هوا نفس گیرد دل و دماغ او قوی تر باشد و حاست های او درست تر، و همچنین جانوران دیگر تندرست باشند و گوشت ایشان خوش تر، و آب این ولایت آب جیحون است، و از جمله آبها درست تر و ستوده تر است، و هر زمین که از این آب خورد نبات او خوش تر و گوارنده تر باشد ، و زمین این ولایت لختی شوره دارد و بدین سبب پوسیدگی کم تر پذیرد، و جنبندگان زیان کار کم تر تولد کند ، و نبات آن خوش تر و گوارنده تر باشد ، و لیکن با این همه خیرات ، اتفاق های نا موافق اندرین ولایت بسیار است”
نقل از کتاب ذخیره خوارزمشاهی اثر حکیم اسماعیل جرجانی ( گرگانی)
بخشی از این کتاب به تاثیر محیط طبیعی زندگی انسان بر سلامت او می پردازد. همان چیزی که در طب جدید از آن غفلت شد
