هشدار 18 دانشمند جهان در باره گرمای کره زمین

نامه سرگشاده 18 دانشمند جهان به دولت ها در باره گرمای کره زمین

دولت ها هدف نادرستی برای محدود کردن آب و هوا برگزیده اند. در حال حاضر هدف آنها این است که افزایش گرمای جهان را به حداکثر 2 درجه سانتی گراد بیش از میانگین درجه حرارت بخش عمده تاریخ بشر محدود کنند. اما اکنون 18 دانشمند در مقاله ای که در مجله پلاس وان منتشر کرده اند هشدار داده اند که این افزایش عواقب فاجعه انگیزی خواهد داشت . مولف اصلی این مقاله و سرگروه این دانشمندان جیمزهانسن دانشمند و رئیس سابق موسسه مطالعات فضایی گوددار در ناساست. ذیلا خلاصه ای از این مقاله را می آوریم.
این دانشمندان می گویند اگر درجه حرارت کره زمین 2 درجه افزایش یابد می باید انتظار داشت سطح آب دریاها چندین متر بالاتر رود . حوادث آب و هوایی بسیار شدیدی که هم اکنون که درجه حرارت 8/0 درجه سانتیگراد افزایش یافته دیده می شوند،نیز بسیار شدیدتر خواهند شد. جزایر مرجانی و گونه هایی که در آن زیست می کنند، و در شرایط فعلی نیز تحت فشارند، در اثر افزایش اسیدی شدن آب، گرم شدن درجه حرارت و بالا آمدن سطح آب دریاها شدیدا آسیب خواهند دید .
مولف اصلی این مقاله جیمزهانسن است که اکنون استاد دانشگاه کلمبیا در نیویورک است و قبلا یکی از دانشمندان ناسا بود. او کسی است که در سال 1988 برای اولین بار گرم شدن کره زمین را به جهانیان معرفی کرد و در مقابل کمیته دولت آمریکا شهادت داد که : ” دیگر باید از تردید بی هوده دست برداریم و اعلام کنیم که مدارک با قدرت نشان می دهند که پدیده گلخانه ای بوقوع پیوسته است.”

از دیگر کسانی که در نوشتن این مقاله با هانسن همکاری داشته اند یکی جفری ساکز استاد دانشگاه کلمبیا و مشاور و رئیس موسسه هزاره سازمان ملل است و دیگری کامیرهارسان بیولوژیست دانشگاه پلیموت در انگلستان و دانشگاه تگزاس در شهر آستین آمریکاست .
حرف اصلی آنها این است که بشریت و طبیعت یا به قول آنها ” جهان مدرن آن گونه که اکنون وجود دارد” با آب و هوایی تطابق پیدا کرده که دانشمندان آن را آب و هوای دوره هولوسن می گویند یعنی آب و هوایی که از بیش از ده هزار سال پیش – یعنی از پایان عصر یخ و آغاز کشاورزی و پیدایش اولین شهرها – تا کنون وجود داشته است . اگر درجه حرارت نسبت به سالهای 1920-1880 یک درجه افزایش یابد باز هم درجه حرارت جهانی در داخل محدوده هولوسن قرار می گیرد اما اگر درجه حرارت 2 درجه افزایش یابد تمدن دچار جابه جایی بسیار شدیدی خواهد شد.

هشدار صریح
مطالعه ای که این دانشمندان به صورتی بی تعارف با عنوان ” ارز یابی تغییر خطرناک آب و هوا – مقدار کاهش انتشار کربنی که برای حفاظت از جوانان، نسل های آینده و برای حفظ طبیعت لازم است” منتشر کرده اند، با بسیاری از تحلیل هایی که تا کنون در مورد آب و هوا ارائه شده تفاوت دارد زیرا ادعای خود را به صورت بسیار مستقیم و با وضوح بسیار ارائه می کند و می تواند سند خلاصه ای باشد که هر کس اعم از سیاست مداران ، روزنامه نگاران و دیگر مردم یعنی کسانی که مضطربانه می خواهند مکانیزم تغییر آب و هوا و نیروهایی را که به نظر می رسد موجب تغییر آب و هوا می شوند بهتر بشناسند بتوانند آن را مورد استفاده قرار دهند.
منتقدین این مقاله می گویند که این مقاله از نظر پرداختن به هشدارها و بحث در باره مسائلی که معمولا در مقالات علمی رایج به آنها پرداخته می شود بسیار مختصر است، اما هانسن و همکارانش در مورد مسائلی که در مورد آنها قطعیت وجود ندارد بسیار روشن صحبت می کنند و ادعای ضمنی آنها آن است که اگر بدترین سناریو ها بوقوع بپیوندد عواقب آن برای بشریت فاجعه بار خواهد بود .
موضع این دانشمندان آن است که غالب بحث های سیاسی به مساله کاهش انتشار گازهای گلخانه ای می پردازند اما به مسائل ناشناخته و بالقوه خطرناکی که در این زمینه وجود دارند نمی پردازند یا نمی توانند بپردازند. در این بحث ها توجه نمی شود که پس از ذوب یخ های قطبی چه واکنشی ایجاد خواهد شد و رها شدن ذخایر یخ زده متان و دی اکسید کربن موجود در پرمافر است پس از ذوب یخ های قطبی به داخل اقیانوس چه بازخورد درازمدتی خواهد داشت. این درست است که 170 کشور جهان ضرورت محدود کردن انتشار کربن از سوخت های فسیلی را پذیرفته اند تا بدین وسیله مانع از تغییرات آب و هوایی انسان ساخت خطرناک شوند، اما واقعیت آن است که میزان انتشار جهانی گازهای گلخانه ای با سرعت در حال افزایش است. اکنون دولت ها پیوسته تلاش می کنند تا استخراج سوخت های فسیلی را – از طریق حفاری عمق اقیانوس ها و یا حفاری در داخل قطب و یا از طریق بیرون کشیدن نفت از شن زارهای قیری و سنگ های قیری و یا تشدید استخراج گاز طبیعی و استفاده هرچه بیش تر از هیدرات های متان و یا استخراج زغال سنگ از طریق جا به جا کردن قله کوه ها و دیوارکشی های طولانی و غیره – افزایش دهند.
جدال برای یک درجه سانتی گراد

این دانشمندان ادعا می کنند که اقدام سریع و پر قدرت برای محدود کردن انتشار گازهای گلخانه ای و نگه داشتن افزایش گرمای کره زمین در حد یک درجه سانتی گراد دو نتیجه مفید خواهد داشت، اول آن که مقدار افزایش گرما خیلی از تغییرات آب و هوایی ای که به طور طبیعی طی 10 هزار سال گذشته گاها روی داده دور نخواهد بود و دوم آن که احتمال زیادی وجود دارد که بیوسفر (زیست سپهر ) و خاک بتواند بخش قابل ملاحظه ای از دی اکسید کربنی را که در اثر تمدن صنعتی انسان منتشر می شود بشکند و تثبیت کند.
در واقع درختان کربن را جذب می کنند اما هرچه که جهان گرم تر می شود این احتمال قوت می گیرد که جنگل ها مثلا جنگل آمازون کم کم بیش از آنچه کربن جذب می کنند از خود کربن رها کنند و در نتیجه کره زمین هرچه بیش تر گرم شود. بنابراین این دانشمندان مدعی هستند که کلا میزان انتشار کربن جهانی باید به 500 گیگا تن محدود شود نه به هزار میلیارد تن که موجب 2 درجه افزایش خواهد شد.هانسن می گوید هنوز برای بشریت این امکان وجود دارد که اراده خود را جاری کند .
لستر براون، متفکر بزرگ محیط زیست، معتقد است که برای مهار گرمای کره زمین می باید تا سال 2020 میزان انتشار کربن جهان 80 درصد کاهش یابد. آیا به چنین کاری موفق خواهیم شد؟

حمید طراوتی