نیروی خورشیدی کشور های جهان

نیروی خورشیدی کشور های جهان
چین پیشتاز جهان با رکوردی بی سابقه در سال 2013

ظرف دو سال گذشته کشور های جهان ظرفیت تولید برق فتو ولتائیک ( خورشیدی) را تقریبا معادل کل ظرفیتی که از زمان ابداع سلول های خورشیدی تا کنون ایجاد شده بود افزایش دادند. در سال 2013 میلادی قریب 38000 مگاوات برق خورشیدی جدید از طریق سلول های فتو ولتائیک تولید شد که رکورد جدیدی در افزایش تولید سالانه آن بود. در کل اکنون ظرفیت تولید سلول های فوتو ولتائیک نصب شده جهان قریب 140000 مگاوات است که با آن می توان تمام خانه های آلمان را برق داد.کاهش هزینه تولید و سیاست های حمایتی موثر موجب شده انرژی خو رشیدی همچنان به رشد عظیم خود ادامه دهد.
سلول های خورشیدی از مواد نیمه هادی – معمولا بلور سیلیکون – ساخته می شود و این مواد می توانند نور خورشید را مستقیما به برق تبدیل کنند. صفحات خورشیدی از تعداد زیادی سلول ساخته شده اند و می توان بر حسب نیاز هر تعداد از آنها را که ضرورت داشته باشد به هم وصل کرد و مثلا برای مصارف مسکونی تعدادی از آنها را در پشت بام گذاشت و چند کیلو وات برق تولید کرد یا برای مصارف بزرگ تر ردیف های زیادی از آنها را اندکی بالای زمین نصب کرد و صد ها یا هزاران مگاوات برق تولید کرد.
تا همین اواخر تولید کنندگان سلول های فوتو ولتائیک مقدار اندکی از این سلول ها را برای تولید برق در خانه ها نصب کرده بودند. آن دوره گذشت. بین سال 2010 تا 2012 ظرفیت سلول های فوتو ولتائیک چین 9 برابر افزایش یافت و به 7000 مگا وات رسید. بعد در سال 2013 چین به تنهایی 11300 مگا وات بر ظرفیت خود افزود. چنین افزایشی ظرف یک سال در یک کشور اصلا سابقه نداشته است. اکنون ظرفیت تولید برق خورشیدی در چین 18300 مگا وات است و این کشور بعد از آلمان ( با 36000 مگاوات ظرفیت) مقام دوم را در جهان دارد.

پنل های خورشیدی در استان کینجای چین

در سال 2013 بیش از نیمی از ظرفیت جدید تولید فوتوولتائیک چین در استان های غربی گانسو، سین کیانگ و کوئین ژایی و دور از مراکز جمعیتی نصب شد. در اواخر سال 2013 میلادی پروژه بزرگ 320 مگاواتی چین – که بزرگ ترین پروژه فوتو ولتائیک جهان است – در کنار سد و تاسیسات تولید برق آبی لونگیانگ ژیا واقع در استان کوئینگ ژایی تکمیل شد. به موازات توسعه پروژه های بزرگ در مناطق دور افتاده کشور، چین در عین حال در صدد است تا تعداد پروژه های کوچک را که نیازی به انتقال برق در مسافت های طولانی ندارند نیز افزایش دهد و هدف این کشور آن است که در سال 2014 میلادی 8000 مگاوات برق را از طریق سلول های خورشیدی نصب شده بر پشت بام خانه ها تولید کند. به نظر می رسد که چین بزودی در تولید برق خورشیدی مقام اول جهان را کسب خواهد کرد، چنان که در انرژی بادی چنین کرد. در ماه مه 2014 ( یعنی همین اردیبهشت ماه امسال ) دولت چین اعلام کرد که هدف آن دست یابی به 70000 مگاوات برق خورشیدی تا سال 2017 است.
در سال 2013 بعد از چین کشور ژاپن که در شرق آن قرار دارد از نظر نصب سلول های جدید مقام دوم را داشت و با افزودن 6900 مگاوات بر ظرفیت خود، کل تولید برق خورشیدی خود را به 13600 مگاوات ارتقا داد. محرک اصلی این دو برابر شدن ظرفیت تولید ژاپن، تعرفه های ترجیحی سخاوتمندانه ای بود که ژاپن بعد از فاجعه اتمی فوکوشیما در سال 2011 برای ترویج توسعه انرژی های نو برای برق خورشیدی در نظر گرفت. این تعرفه ها به این معنا هستند که دولت برق حاصل از منابع تجدید شدنی را برای دوره زمانی معینی به قیمتی ثابت از تولید کنندگان خریداری می کند و آنها برق خود را به شبکه برق می فروشند. بخش بزرگی از توسعه انرژی خورشیدی جهان از طریق وضع این تعرفه صورت گرفته است.
هنوز در ژاپن سامانه های فوتو ولتائیک واقع بر پشت بام ها در برق خورشیدی عنصر مسلط هستند اما سال 2013 اولین سالی بود که در آن عمده ظرفیت جدیدی که اضافه شد در اثر اجرای پروژه های بزرگ بود. در اوایل سال 2014 میلادی نیروگاه 82 مگاواتی ژاپن- که بزرگ ترین پروژه تولید برق خورشیدی آن است- در ایالت اویتا راه اندازی شد. در ژوئن سال 2014 نیز شرکت کیوسرا و چهار شرکت دیگر توافق کردند که نیروگاهی 430 مگاواتی را در زمین های کشاورزی جزایر گوتو واقع در استان ناگازاکی و کنار ساحل جزیره کیوشو ، که سومین جزیره بزرگ ژاپن است، راه اندازی کنند. در این مزارع صفحات خورشیدی بر روی داربست و بالاتر از زمین قرار می گیرند تا نور کافی از آنها عبور کند و به محصولات زراعی مزرعه برسد. برق حاصل از این نیروگاه _ که می تواند 140000 خانه را برق بدهد با کابل و از زیر دریا به کیوشو منتقل می شود. چندان که توسعه سلول های فوتو ولتائیک سرعت می گیرد ژاپن با سرعت به هدف خود برای سال 2020 یعنی تولید 28000 مگاوات برق خورشیدی نزدیک می شود.

پنل های خورشیدی

در سال 2013 هندوستان ظرفیت فوتو ولتائیک خود را تقریبا دو برابر کرد. بیش از نیمی از ظرفیت 2300 مگاواتی برق خورشیدی هند در استان های بیابانی غرب هند یعنی گجرات و راجستان احداث شده است. در ژوئن 2014 ومدت کمی پس از انتخاب شدن آقای نارندرا مودی به نخست وزیری هند، کابینه او اعلام کرد که اهداف برنامه خورشیدی کشور برای سال 2022 را ارتقا داده و از 22000 مگاوات به 34000 مگاوات افزایش داده است تا بتواند سه درصد از برق کشور را از طریق نیروی خورشیدی تامین کند. موسسه ” پل مشورت خورشیدی برای هند” می گوید اگر سلول های فوتو ولتائیک تنها در 16000 کیلومتر مریع از زمین های هند یعنی حدود 0.5 درصد از مساحت این کشور نصب شوند می توان 50 درصد بیش از مصرف فعلی کشور برق تولید کرد.
البته اکنون 300 میلیون نفر از مردم هند از برق محرومند و صد ها میلیون نفر دیگر از مردم نیز به علت غیر قابل اتکا بودن شبکه برق کشور همواره با کمبود برق مواجه اند. خبر خوب آن است که نصب سلول های فوتو ولتائیک بر پشت بام خانه های روستایی ارزان تر از احداث نیروگاه های مرکزی و شبکه برق تمام می شود و برق حاصل از این سلول ها از برق تولیدی ژنراتور های دیزلی ارزان تر است. به علاوه در کشوری که موتور های دیزلی و برقی پیوسته آبخوان های زیر زمینی را بیش از اندازه تهی می کنند، نیروی خورشیدی می تواند راه حلی باشد. بر اساس برنامه جدید دولت اگر کشاورزان از آبیاری قطره ای استفاده کنند دولت به آنها برای خرید موتور چاه های خورشیدی کمک مالی می کند. این یک برد سه جانبه است: مصرف آب کم می شود بدون این که عملکرد محصولات کاهش یابد،مصرف سوخت های فسیلی کاهش می یابد و دولت هم به علت صرفه جویی در یارانه های دیزل و برق سالانه 6 میلیارد دلار صرفه جویی می کند.
در نقطه دیگری از آسیا کره جنوبی در سال 2013 ظرفیت تولید برق فوتو ولتائیک خود را 40 درصد افزایش داد و به 15000 مگاوات رساند. تایلند نیز ظرفیت مزرعه خورشیدی خود در لوپ بوری را به 84 مگاوات افزایش داد و این بخشی از برنامه آن برای رساندن آن به 700 مگاوات بود.
آسیا با رونق انرژی خورشیدی خود در سال 2013 جای اروپا را گرفت و در زمینه افزایش سالانه ظرفیت تولید انرژی خورشیدی پیشتاز جهان شد. تعدیل نزولی مشوق های تولید در اروپا موجب شد نصب سلول های فوتو ولتائیک جدید در این منطقه بیش از یک سوم کاهش یابد. آلمان نرخ تعرفه های تشویقی خود را برای پروژه های جدید سریع تر از آنچه برنامه ریزی شده بود کاهش داد تا از این طریق در هزینه ها صرفه جویی کند و به همین سبب میزان نصب جدید پنجاه درصد کاهش یافت.

پنل های خورشیدی

تعدیل مشوق های تولید برق خورشیدی در ایتالیا نیز – که از نظر ظرفیت سلول های فوتو ولتا ئیک نصب شده با 17600 مگاوات مقام سوم جهان را دارد- میزان نصب جدید را کاهش داد. تعرفه های تشویقی نیروگاه های فوتو ولتائیک جدید در این کشور از اواسط سال 2011 کاهش داده شد و سرانجام در اواسط سال 2013 کاملا حذف شد. اما ظرف پنج سال گذشته هزینه سامانه های خورشیدی در ایتالیا بین 56 تا 70 درصد ( بسته به اندازه پروژه) کاهش یافته و این علامت مثبتی است حاکی از آن که بعد از قطع تعرفه های تشویقی باز هم نیروی خورشیدی می تواند در بازار رقابت کند. در شهر پیزا اخیرا نصب یک سامانه خورشیدی 700 کیلوواتی در پشت بام یک مغازه لوازم منزل ایکیا به اتمام رسیده که یکی از اولین پروژه های بدون یارانه است و برق را با هزینه ای معادل برق شبکه یا کمی ارزان تر تولید می کند.
در آنسوی اقیانوس اطلس در آمریکا نیز نیروی خورشیدی جهش آغاز کرده است. این کشور در سال 2013 میلادی قریب 4800 مگاوات بر ظرفیت انرژی خورشیدی خود افزود و مجموع ظرفیت آن با 65 درصد افزایش به 12 هزار مگاوات رسید. از جمله عواملی که موجب این رشد شد می توان به کاهش مداوم هزینه تولید برق خورشیدی ( که در سال 2013 حدودا 15 درصد کاهش یافت)، رعایت دستورالعمل دولت، مبنی بر الزام شرکت های تامین برق به فروش برق تجدید شدنی به مردم،از طرف این شرکت ها، و محبوبیت پیدا کردن اجاره دادن تاسیسات برق خورشیدی به خانه ها اشاره کرد.
در سال 2013 عمده ظرفیت جدید برق خورشیدی آمریکا از کالیفرنیا بدست آمد که مدت هاست پیشرو ترین ایالت در این زمینه است. در کالیفرنیا علاوه بر سامانه های مسکونی کوچک، تعداد زیادی پارک های خورشیدی وسیع نیز در حال کار یا در حال احداث هستند که از جمله آنها می توان به دو پروژه خورشیدی “استار” اشاره کرد که در سال 2015 به بهره داری خواهند رسید. این دو پروژه در مجموع 580 مگا وات برق تولید خواهند کرد که برای تامین برق 250 هزار خانه کفایت می کند. ایالت آریزوناکه در سال 2013 میلادی 420 مگا وات بر ظرفیت فوتو ولتائیک خود افزود به نیروگاه 290 مگا واتی آگوا کالینته که در حوالی فونیکس بنا شده می بالد. بقیه ایالت هایی که جزو پنج ایالت پیشتاز سال 2013 آمریکا بودند عبارتند از کارولینای شمالی ( با 340 مگا وات) و نیوجرسی و ماساچوست ( هر یک با 240 مگا وات.)
سلول های فوتو ولتائیک پیوسته در سایر کشور های قاره امریکا نیز محبوبیت می یابند. کانادا در سال 2013 میلادی 440 مگا وات بر ظرفیت تولید خود افزود تا تولید آن به 1200 مگا وات افزایش یابد. مکزیک تقریبا ظرفیت تولید خود را دو برابر کرد و به 100 مگاوات رساند و انتظار می رود که تا پایان سال 2014 میلادی آن را به 240 مگا وات افزایش دهد. در شیلی در ژوئن سال 2014 میلادی شرکت آمریکایی سان ادیسون اعلام کرد که پروژه یکصد مگاواتی خود در بیابان آتاکاما را که بزرگ ترین پروژه خورشیدی امریکای لاتین است به اتمام رسانده است. برزیل نیز احتمالا در سال 2014 ظرفیت فوتو ولتائیک خود را دو برابر می کند و آن را به بیش از 70 مگاوات افزایش خواهد داد.
دیگر کشور سوزان از آفتابی که پیوسته بر ظرفیت فوتو ولتائیک خود می افزاید استرالیاست که اکنون 3300 مگا وات برق خورشیدی تولید می کند. در این کشور از هر هفت خانه یکی برق خود را از طریق سلول های فوتو ولتائیک نصب شده بر بام خانه ها تامین می کند. در جنوب استرالیا این نسبت یک هار است.
در خاورمیانه دوبی از کشور امارات متحده عربی در اکتبر سال 2013 پروژه 13 مگاواتی خود را افتتاح کرد که قرار است ظرفیت آن حد اقل تا 100 مگا وات و شاید هم تا ده برابر آن افزایش یابد. هدف عربستان سعودی آن است که تا سال 2032 میلادی 16000 مگا وات برق خورشیدی تولید کند.
در آفریقا که سامانه های خورشیدی نا متصل به شبکه رواج دارند، بیش ترین ظرفیت تولید از آن آفریقای جنوبی است. از اواخر سال 2013 میلادی تا کنون حد اقل سه پروژه خورشیدی بزرگ با مجموع ظرفیت 175 مگا وات در استان کیپ واقع در شمال کشور افتتاح شده اند. شرکت چینی ” هانرژی ” که تولید کننده برق خورشیدی است قصد دارد نیروگاهی 400 مگاواتی در غنا احداث کند. شرکت ” اسکای پاور فاس انرژی ” که شرکتی است کانادایی- سعودی نیز در ماه مه سال 2014 میلادی با دولت مرکزی و دولت های ایالتی نیجریه قرار دادی امضا کرد که تا سال 2019 میلادی 3000 مگاوات برق فوتو ولتائیک خورشیدی در آن کشور تولید کند.
سلول های فوتو ولتائیک همچنان و با فاصله ای بسیار از دیگران سریع الرشد ترین فن آوری انرژی هستند. در واقع انتظار می رود که در سال 2014 میلادی قریب 40000 مگاوات بر ظرفیت تولید برق خورشیدی جهان افزوده شود و ظرفیت جهانی تولید را سی درصد دیگر افزایش دهد. چندان که نگرانی از تغییر آب و هوا افزایش می یابد، سلول های فوتو ولتائیک خورشیدی جای خود را به عنوان یکی از بازیگران گذار از سوخت های فسیلی محکم کرده است.

ماخذ: موسسه زیست محیطی ارت پالیسی ( The Earth Policy Institute )

برگردان: حمید طراوتی