ممنوع شدن لامپ های حبابی رشته ای

گذار جهان از لامپ های رشته ای به لامپ های فلورسنت فشرده می تواند 270 نیروگاه زغال سنگی را تعطیل کند. در تاریخ 20 فوریه 2007 استرالیا اعلام کرد که تا سال 2010 فروش لامپ های نوری نا کارآمد رشته ای را از رده خارج و لامپ های فلورسنت فشرده را که بهره وری بسیار بالایی دارد و مصرف برق آن یک چهارم لامپ های رشته ای است جایگزین آن خواهد کرد. اگر تمام جهان برای کاهش وسیع انتشار کربن در این گام ساده به استرالیا بپیوندد، کاهش مصرف برق جهان تعطیلی بیش از 270 نیروگاه برق زغال سوز را به دنبال خواهد داشت. تعویض این لامپ در ایالات متحد درب بیش از 80 نیروگاه زغال سوز را تخته خواهد کرد. خبر خوش این که تغییر جهت به سمت لامپ های کارا اکنون پیوسته با مقبولیت اجتماعی روبرو می شود. در 25 آوریل 2007 درست دوماه بعد از اعلام استرالیا، دولت کانادا نیزاعلام کرد که تا سال 2012 فروش لامپ های رشته ای را از رده خارج می کند. افزایش نگرانی از تغییر آب و هوا، جنبش تعویض لامپ ها را تقویت می کند. اواسط ماه مارس، ائتلاف گروه های زیست محیطی ایالات متحد ـ از جمله نچرال ریزروس دیفنس کانسیل ، الاینس تو سیو انرژی ، امریکن کوآلیشن فور اَن انرژی افیشنت اکونومی و ارت دی نت ورک ـ به همراه شرکت فیلیپس پیشنهادی را مطرح کردند که بر اساس آن می بایست تمام لامپ های کشور ،که تعداد آن ها 4 میلیارد برآورد می شود، تا سال 2016 به لامپ های جدید تبدیل شود.

در کالیفرنیا که پرجمعیت ترین ایالت آمریکاست، لوید لوین نماینده مجلس ایالتی پیشنهاد می کند که در ایالت او فروش لامپ های رشته ای تا سال 2012، یعنی 4 سال زودتر از پیشنهاد اتحادیه فوق، متوقف شود. لوین لایحه پیشنهادی خود را لایحه “چند نفر قانونگذار باید تلاش کنند تا لایحه مربوط به لامپ تغییر کند” می نامد . در ساحل شرقی، مجلس نیوجرسی در صدد است تا به عنوان بخشی از تلاش گسترده تر این ایالت برای پیشبرد گذار به سوی لامپ های کارآتر، عنقریب تمامی ساختمان های دولتی ایالت را ملزم کند که کلیه لامپ های رشته ای خود را تا سال 2012 با لامپ های فلورسنت فشرده تعویض کنند.

اتحادیه اروپا که هم اکنون 27 کشور را شامل می شود در ماه مارس 2007 اعلام کرد که قصد دارد تا سال 2020 میزان انتشار کربن خود را 20 درصد کاهش دهد. با تعویض لامپ های رشته ای با لامپ های فلورسنت فشرده بخشی از این کاهش حاصل می شود. در انگلستان گروهی غیردولتی به نام بن دِ بالب از اوایل سال 2006 تا کنون فعالانه خواستار ممنوعیت لامپ های رشته ای شده است.کمی آن طرف تر در سمت شرق، مسکو پیوسته ساکنان خود را به انتخاب لامپ های فلورسنت تشویق می کند. در نیوزیلند، آقای دیوید پارکر وزیر تغییر اقلیم اعلام کرده است که کشورش تدابیری مشابه آن چه که استرالیا اتخاذ کرده در پیش خواهد گرفت.

در ماه آوریل، گرین پیس (صلح سبز) دولت هند را تشویق کرد تا به منظور کاهش انتشار کربن استفاده از لامپ های رشته ای را ممنوع کند. از آنجا که تقریبا 640 میلیون از 650 میلیون لامپی که هرساله در این اقتصاد سریع الرشد به فروش می رسد از نوع رشته ای است، قابلیت کاهش انتشار کربن، کاهش آلودگی هوا و صرفه جویی پول مصرف کنندگان در آن بسیار بالاست.

در سطح صنعت، شرکت فیلیپس که بزرگ ترین تولید کننده وسایل روشنایی جهان است، طرح هایی را برای قطع فروش لامپ های رشته ای در اروپا و ایالات متحد تا سال 2016 ارائه داده است. در سطح وسیع تر، فدراسیون شرکت های تولید کننده لامپ اروپا (اتحادیه تجاری تولید کنندگان لامپ) پیوسته از ارتقاء استانداردهای بهره وری نوری اتحادیه اروپا پشتیبانی می کند که این خود موجب می شود لامپ های رشته ای از رده خارج شوند.

در سطح تجاری، وال ـ مارت که بزرگ ترین خرده فروش جهان است، در نوامبر 2006 اعلام کرد که قصد دارد با اجرای برنامه بازاریابی جدید خود فروش لامپ های فلورسنت را تا پایان سال 2007 به 100 میلیون افزایش دهد و فروش سالانه خود را دو برابر کند. کاریز که بزرگ ترین شرکت زنجیره ای خرده فروشی وسایل برقی بریتانیا است، اعلام کرده است که دیگر فروش لامپ های رشته ای را ادامه نخواهد داد.

تعویض لامپ ها ساده ترین راه برای تحقق دستاوردهای سریع و عظیم در بهره وری انرژی است. در مطالعه ای که برای دولت ایالات متحد انجام شده، برآورد شده است که اگر انرژی صرفه جویی شده در طول مدت مصرف یک لامپ فلورسنت فشرده 24 وات را به بنزین تبدیل کنیم ، میزان آن برای حرکت تویوتای پریوس از نیویورک تا سان فرانسیسکو کفایت می کند. در حالی که از رده خارج کردن لامپ های رشته ای ناکارآمد در سراسر جهان مصرف برق جهان را بیش از سه درصد کاهش خواهد داد، افزایش کارآیی روشنایی خیابان ها و تعویض لامپ های فلورسنت قدیمی با لامپ های جدید و کارآتر، این کاهش د رمصرف انرژی را 2 برابر می کند.

با وجودی که لامپ های فلورسنت فشرده و بسیار کارآ قریب یک نسل است که در بازار وجود دارد تا همین اواخر در حاشیه بود و فقط مصرف کنندگان طرفدار محیط زیست از آن ها استفاده می کردند و معمولا در فروشگاه های ابزار آلات به فروش می رسید نه در سوپر مارکت ها. یکی از دلایلی که مصرف کنندگان به استفاده از این لامپ ها تمایلی نداشتند این بود که قیمت لامپ های جدید پنج برابر لامپ های رشته ای بود. فقط مصرف کنندگان مطلع تر می دانستند که هر لامپ فلورسنت فشرده فقط یک چهارم لامپ های رشته ای برق مصرف می کند، ده برابر بیش تر از آنها عمر می کند و براحتی در طول مدت عمر خود 50 دلار صرفه جویی ایجاد می کند.

یکی از مضرات لامپ های فلورسنت فشرده این است که هر لامپ محتوی میزان کمی جیوه است که تقریبا یک پنجم جیوه ای است که در باتری ساعت وجود دارد. این جیوه فقط معادل درصد کمی از جیوه ای است که احتراق زغال سنگ اضافی لازم برای تامین برق لامپ های رشته ای آزاد می کند. جیوه ای که نیروگاه های برق زغال سوز آزاد می کند دلیل عمده ای است که نشان می دهد چرا 44 ایالت از 50 ایالت کشور آمریکا توصیه نامه هایی را در مورد میزان ورود جیوه به بدن منتشر و مصرف ماهی نهرها و دریاچه های آب شیرین را محدود کرده اند . به رغم این توصیه ها لامپ های فلورسنت فشرده کهنه، باتری های ساعت، و دیگر وسایلی که محتوی جیوه هستند می باید بطرز صحیحی بازیافت شوند. خوشبختانه این کار امکان پذیر است ، در حالی که جیوه ای که از دودکش های نیروگاه های زغال سنگی خارج می شود، حومه شهر را می پوشاند و سرانجام ازمنابع آب و غذا سر در می آورد.

از آنجا که هر لامپ فلورسنت فشرده استاندارد (13 وات) در طول مدت عمر خود مصرف زغال سنگ را بیش از 95 کیلو گرم کاهش می دهد، گذار به سوی لامپ های فوق العاده کارآ هزینه برق ماهیانه و میزان انتشار کربن را بشدت کاهش می دهد. هم چنین چنین گذاری آلودگی هوا را نیز بطور معتنابهی کاهش می دهد و لذا کاربرد آن برای اقتصادهای سریع الرشدی که گرفتار هوای بد هستند، مانند چین و هند، جذاب است.

در ایالات متحد وب سایت مبتکری به نام www.18seconds.org (که این نام از میزان زمانی که برای تعویض یک لامپ لازم است، گرفته شده است) ، شمارشگری را تعبیه نموده که از ابتدای ژانویه 2007 هر لامپ فلورسنت فشرده ای را که در سرتاسر کشور فروش می رود ، نشان می دهد. این شمارشگر تا اوایل ماه می فروش قریب به 37 میلیون لامپ را نشان می دهد که حاصل آن کاهش انتشار کربن به میزانی است که معادل خارج کردن 260000 ماشین از جاده ها است. به علاوه این سایت که یاهو و نیلسون حمایت مالی از آن را بر عهده گرفته اند ، اطلاعاتی را نیز در مورد این که در اثر این مقدار فروش چند دلار پول ذخیره می شود و چه میزان از مصرف زغال سنگ کاسته می شود ، فراهم آورده است. در این سایت اطلاعات مربوط به هر ایالت بطور جداگانه آمده و بدین وسیله راهی مطلوب برای به نمایش گذاشتن پیشرفت هر منطقه در تعویض لامپ های رشته ای فراهم آورده است.

البته جا دارد که هر یک از ما اگر هنوز این کار را نکرده ایم در خانه های خود به لامپ های فلورسنت فشرده روی آوریم. اما چیزی که خیلی اهمیت دارد آن است که با نمایندگان منتخب خود در شهر، استان ، و در سطح ایالتی یا ملی تماس حاصل کرده و از آنها بخواهیم تا برای بالا بردن استانداردهای بهره وری نوری قانون های لازم را وضع و در حقیقت لامپ های رشته ای ناکارآمد را از رده خارج کنند. کم تر روشی می تواند انتشار کربن را سریع تر از این گام ساده کاهش دهد.

در جهانی که تقریبا هر روزه با شواهد جدیدی از گرم شدن جهان و عواقب بد آن روبروست، می باید در مبارزه برای کاهش انتشار کربن و تثبیت آب و هوا پیروزی قاطع و سریعی به دست آوریم. اگر بتوانیم راهی سریع برای از رده خارج کردن لامپ های رشته ای طراحی کنیم، به چنین موفقیتی دست خواهیم یافت و زمینه برای جهشی بزرگ تر در جهت تثبیت آب و هوا فراهم خواهد شد.

نویسنده: لستر براون رئیس موسسه ارت پالیسی و نویسنده کتاب ” پلان ب 2 : نجات سیاره ای تحت تنش و تمدنی که به خطر افتاده” می باشد.
From Lester R. Brown
President, Earth Policy Institute
In Earth Policy reader