ماجرای غم انگیز میدان نفتی کاشاگان (پایان عصر نفت)

پایان عصر نفت 

در سال 2000 میلادی یکی از غنی ترین گودال های نفتی چند دهه اخیر در میان شادی و هلهله بسیار درناحیه کاشاگان  واقع در قزاقستان در زیر آب های شمال دریای خزر کشف شد. برآورد می شود که این میدان نفتی 35 میلیارد بشکه نفت داشته باشد که از این میزان 13 میلیارد بشکه آن قابل استحصال است. مدتها بود که در اکتشافات نفتی میدانی به این بزرگی و با این حجم از ذخایر کشف نشده بود. شرکت های نفتی به وجد آمدند و با هیجان و سرو صدای زیاد از آن استقبال کردند. بوق های نفتی اعلام کردند که نفت همچنان منبع اصلی انرژی باقی خواهد ماند و هنوز ذخایر بسیاری از آن در گوشه ای نا منتظر از جهان منتظر بهره برداری است.

سکوی نفتی کاشاگان در قزاقستان

بزودی کنسرسیومی تشکیل شد. شرکت های شل، انی، اکسون موبیل و توتال در آن شرکت کردند. هزینه بهره برداری ده  میلیارد دلار برآورد شد. اما کار به این آسانی نبود. شرایط بسیار دشوار بود. در زمستان ها که  درجه حرارت منطقه به زیر 30  درجه می رود در دریاچه یخ تشکیل می شود. از آن بدتر نفت با گاز هیدروژن سولفاید که گازی است کشنده و مخرب مخلوط است. شرکت های نفتی عضو کنسرسیوم توسعه کاشاگان شامل اکسون موبیل، شل ، توتال و شرکت انی تا کنون 50 میلیارد دلار هزینه کرده اند که میدان نفتی را به استحصال برسانند. در سال 2013 پس از تقلای بسیار کنسرسیوم بالاخره تلمبه کردن نفت را آغاز کرد اما این کار فقط چند هفته طول کشید زیرا نشت گاز کشف شد . مدت کوتاهی بعد از آن جریان نفت از سر گرفته شد اما مجددا قطع شد و این دفعه علت آن نیاز به تعمیرات بسیار وسیع بود. اکنون قرار شده تلمبه کردن نفت در سال 2016 از سر گرفته شود هرچند برخی از تحلیل گران تردید دارند که در همان موقع هم این کار شدنی باشد. میدان کشف شده کاشاگان اکنون به زخمی در قلب شرکت های نفتی جهان تبدیل شده است.

سکوی نفتی فلات قاره

حقیقت آن است که ما اکنون وارد عصر جدیدی شده ایم. عصر انرژی های پاک، نو و تجدید شدنی. سوخت های فسیلی چنان کره زمین را گرم و جهان را آلوده کرده اند که مقبولیت اجتماعی خود را از دست داده اند. اما این سوخت ها در سال های اخیر دیگر اقتصادی هم نبوده اند. میدان های نفتی قدیم براحتی قابل دسترس بودند اما اکنون اکتشافات در سخت ترین و غیر قابل دسترس ترین نقاط کره زمین مانند آلاسکا و شنزار های قیری کانادا یا زیر کف در یای خزر صورت می گیرد. نفت حاصل از این میدان ها بسیار گران تمام می شود. چه بسا بهتر باشد بسیاری از این منابع را دست نخورده باقی گذاشت. در مقابل میزان نصب سلول های خورشیدی سالانه پنجاه درصد افزایش می یابد. رشد انرژی بادی سالانه بیش از 25 تا 30 درصد است.

سکوی نفتی رشادت در ایران

باید شرایط را درک کرد. تحول آغاز شده. باید شرایط آن را شناخت و از آن استقبال کرد. شرکت های نفتی آینده ای ندارند. سرمایه گذاری در نفت موقتی است. عدم درک این حقیقت آینده اقتصادی جوامع در حال توسعه را به بیراهه خواهد کشاند.

ترجمه و اقتباس

حمید طراوتی