فراخوان هزار دانشمند فرانسوی به نافرمانی مدنی برای حفظ محیط زیست

پیش از آن که پاندمی کرونا مستقر شود و همه ی توجهات و نگرانی ها به سوی آن معطوف شود جهان با دو خطر عمده روبرو بود: گرم شدن کره زمین و نابرابری شدید ناشی از نظام سرمایه داری نئو لیبرال. هر دوی آنها جهان را با خطر هرج و مرج و فقر و از هم گسیختگی تهدید می کرد و هر دوی آنها هنوز هم به قوت خود باقی اند اما کم تر از سابق به آنها توجه می شود. مدت کوتاهی پیش از تهاجم کرونا، هزار دانشمند فرانسوی طی بیانیه ای مردم فرانسه را به شورش و نافرمانی مدنی فرا خواندند. در اثر شروع و شیوع کرونا اما این بیانیه مورد تو جه ای در خور قرار نگرفت. ذیلا با هم این بیانیه را که در روزنامه لوموند منتشر شده می خوانیم.

فراخوان هزار محقق و دانشمند فرانسوی

«  فراخوان نافرمانی مدنی در مواجهه با بحران محیط زیست »

ترجمه نیلوفر رضایی نراقی

با مشاهده بی عملی ی دولت ها در مقابل فوریت مسائل محیط زیستی و آب و هوایی، بیش از هزار محقق فرانسوی از تمام رشته ها، از جمله سی نفر از برندگان جایزه سازمان ملی تحقیقات علمی فرانسه ( که بزرگ ترین و معتبر ترین نهاد غلمی فرانسه است . م ) ، برندگان جایزه آکادمی کشاورزی و بیش از صد نفر از مدیران سابق این آکادمی، در روزنامه لوموند شهروندان را به نافرمانی مدنی و جستجوی جایگزینی برای اقتصاد کنونی فرا خوانده اند. آنها مسئولان سیاسی را به تغییر بنیادین ِ مدل اقتصادی و تولیدی کنونی و جدی گرفتن پیشنهادات مطرح شده در “قرارداد شهروندی آب و هوا” تشویق می کنند.

متن فراخوان

ما، امضا کنندگان این فراخوان، نمایندگان ِ حوزه های مختلف علم هستیم. نظراتی که در اینجا بیان می کنیم بدون وابستگی به سازمان هایی ست که در آنها مشغول به کار یم. تخصص ما در هر زمینه ای که باشد، همه به یک مشاهده و تحلیل رسیده ایم: چندین دهه است که دولت های متوالی قادر نبود ه اند اقدامات بزرگ و سریعی در مقابل بحران آب و هوایی و محیط زیستی جهان- که فوریت آن هر روز بیش تر حس می شود- انجام دهند..این بی حرکتی دیگر قابل تحمل نیست. مشاهدات علمی انکار ناپذیر هستند و فاجعه در مقابل چشمان ما در حال شکل گیری ست. ما در حال حاضر در ششمین دوره انقراض گروهی به سر می بریم، به صورتی که هر روز ده ها نوع از حیوانات و گیاهان ناپدید می شوند و میزان آلودگی ها در تمام زمینه ها هشدار دهنده است. (پلاستیک،کودشیمیایی،نیترات،فلزات سنگین…).

اگر بخواهیم فقط به تغییر اقلیم نگاه کنیم اکنون گرمای کره زمین بیش از یک درجه نسبت به دوران پیش از صنعتی شدن افزایش یافته است. غلظت اکسید کربن جو رمین طی میلیون ها سال گذشته چنین افزایشی نداشته است. طبق گزارش سال 2019 “برنامه محیط زیست و توسعه سازمان ملل” ( یونپ)   حتی اگر تعهداتی که کشورهای امضا کننده توافق جهانی  پاریس در سال 2015 تقبل کرده اند نیز اجرا شود، باز هم در جه حرارت کره زمین در دهه های پیش رو بیش از 3 درجه افزایش خواهد یافت.  هدف نگاه داشتن میزان گرمای کره زمین در حدی کم تر از 1.5 درجه سانتی گراد ( که از اهداف توافقنامه پاریس است. م ) قابل حصول نیست مگر آن که انتشار جهانی کربن سالانه 7.6 درصد کاهش یابد در حالی که طی ده سال گذشته این آلودگی هر ساله 1.5 درصد افزایش یافته است.

هر یک درجه ای که هوا گرم تر شود، خطر عبور از نقطه تعادل را افزایش داده و عواقب غیر قابل برگشتی خواهد داشت ( مانند آب شدن یخ های قطبی،کند شدن جریان های اقیانوسی، ). مطالعات مقدماتی مربوط به گزارش آتی “پنل بین المللی تغییر آب و هوا” موید آن است که گزارشات قبلیْ این سازمان وسعت تغییراتی را که پیوسته در حال رخ دادن است  کم تر از واقع ارزیابی کرده اند. اگر انتشار گاز های گلخانه ای به همین شدت ادامه داشته باشد امکان ِ افزایش گرمای کل جهان به بیش از پنج   درجه را نمی توان رد کرد. در چنین درجه هوایی، سکونت در فرانسه امکان پذیر نخواهد بود چرا که درجه حرارت و رطوبت بالا باعث مرگ در اثر هیپرترمی می شوند.

جوامع بشری نمی توانند همچنان عواقب فعالیت های خود در این کره خاکی را نادیده بگیرند. رنج ناشی از این عواقب گریبان آنها را خواهد گرفت. مطالعاتی که از مدتها پیش صورت گرفته توافق نظر دانشمندان در این باره را نشان می دهد و مطالعاتی که امروزه هر روز صورت می گیرد بطوری روشن و آشکار موید آن است. اگر ما براین نکته اصرار داریم برای این است که آینده نسل بشر تاریک است.

دولت ما شریک جرم این وضعیت می شود اگر به اقدامات احتیاطی بی توجهی کند و قبول نکند که توسعه ی نا محدود بر سیاره ای با منابع محدود فقط به یک بن بست می انجامد. سیاست های توسعه اقتصادی ای که دولت از آن دفاع می کند با سیاست ِ تغییر بنیادین ِ مدل اقتصادی و تولیدی موجود – که باید هر چه زودتر نسبت به آن اقدام شود- کاملا در تناقض است. سیاست کنونی فرانسه در زمینه مسائل آب و هوایی و حمایت از تنوع گونه ها خیلی از برخورد با چالش ها و فوریت هایی که در مقابل ماست فاصله دارد.

حرکت جلیقه زرد ها بدون این که تضاد ادعایی ی بین محیط زیست و عدالت اجتماعی را تایید کند نا آگاهی و دورویی ساستمدارانی را  رسوا کرد که از یک طرف می خواستند قناعت کردن را و از طرف دیگر افزایش مصرف گرایی بی حد ومرز و اقتصاد لیبرالی درنده و مبتنی بر نابرابری را به شهروندان اجبار کنند. تداوم ترویج ِ  فن آوری های عیر ضروری و انرژی- بر مانند فن آوری فایو جی یا خودروهای بدون راننده، در زمانی که روش زندگی ما باید به سمت سادگی حرکت کند و در زمانه ای که تمام تلاش جمعی ما باید بر گذار ِ اکولوژیک و اجتماعی متمرکز باشد، بی مسئولیتی ست.

بی نتیجه بودن این سیاست ها کاملا مسلم است. همان طور که شورای عالی اقلیم ( فرانسه) آشکار کرده، هزینه کاهش انتشار اکسید کربن- که در استراتژی ملی کاهش انتشار فرانسه معین شده – در سال های 2015 تا 2018 تامین نشده است. به رغم بیانیه هایی که در باره نیات ِ خوب ِ دولت صادر می شود رد پای سرانه ی کربن هر فرانسوی ( با احتساب انتشار کربن ِ وارداتی) اکنون 11 تنِ کربن ( یا معادل کربن) به ازای هر نفر در سال است که همچنان بیش از سطح سال 1995 است، در حالی که باید  میزان آن تا سال 2050 به 2 تن کاهش یابد.

دهه آینده نقش قاطعی در محدود کردن وسعت بی نظمی های آب و هوایی پیش رو خواهد داشت. ما نمی پذیریم که نسل جوان کنونی و نسل های آینده جوابگوی نتایج فاجعه ای باشند که ما پیوسته آن را تولید می کنیم و آثار آن را از هم اکنون می توان حس کرد. هنگامی که دولتی عمدا از مسئولیت خود برای حمایت از شهروندان خود سر باز می زند، در ایفای نقش اصلی خود شکست خورده است.

نتیجتا، ما همگان را به شرکت در عملیات نافرمانی مدنی که جنبش های زیست محیطی، اعم از سازمان های قدیمی ( مانند دوستداران زمین،اتک، اتحادیه کشاورزان، گرین پیس…) یا آنها که جدیدا تشکیل شده اند ( مانند سازمان عملیات  بدون خشونت ِ COP21،شورش انقراض،جوانان حامی ی آب و هوا…) هدایت می شود دعوت می کنیم. ما تمام شهروندان، از جمله دانشمندان همکار خود را، دعوت می کنیم تا گرد هم آیند و از رهبران سیاسی کشورمان خواستار ِ اقدام شوند و از همین امروز سیستم موجود را از پایین تغییر دهند. با عمل ِ انفرادی، تشکیل اجتماعات درسطح تخصصی یا در سطح شهروندان محلی (برای مثال کمیته محله) یا با ملحق شدن به اتحادیه ها و جنبش های موجود می توان فضای لازم برای پرش از موانع و گسترش برنامه های جایگزین را ایجاد کرد.

افزون بر این، ما از مقامات دعوت می کنیم تا  در رابطه با اهمیت و فوریت ِ موقعیتِ کنونی حقیقت را بیان کنند: روش زندگی و رشد اقتصادی کنونی ما با محدود کردن تغییر آب و هوا به سطح قابل پذیرش سازگار نیست. ما مسئولان سیاسی ملی ومحلی را فرا می خوانیم تا برای کم کردن ردپای کربن در فرانسه تصمیمات فوری بگیرند و فرسایشِ  تنوع زیستی را در این کشور متوقف کنند. همچنین ما با اصرار از دولت و مجلس فرانسه می خواهیم که مسائل محیط زیستی را بر منافع خصوصی مقدم بدارند و ،برای رسیدن به آن، پیشنهادات “کنوانسیون ِ شهروندی اقلیم” را به شکلی بلند نظرانه به اجرا بگذارند و با تمدید حکم قانونی این کنوانسیون آن را قادر سازند تا بر اجرای آنها نظارت داشته باشد.

امضا کنندگان،

• ژوانا بیگبِدِر،استادـ پژوهشگردر علوم مواد، سازمان معادن ـ تله کام، معادن آلِس (IMT)
• فردریک بوون، محقق در فیزیک نجومی، سازمان تحقیق فیزیک نجومی و سیاره شناسی (IRAP)
• میلان بوشه ـ ولت، پژوهشگر در جامعه شناسی، سازمان ملی مطالعات جمعیت شناسی (Ined)
• ژولیان کری، استاد ـ پژوهشگر در فیزیک، سازمان ملی علوم کاربردی تولوز (INSA)
• آنیس دووشرن، محقق در اقلیم شناسی، سازمان ملی تحقیقات علمی، سازمان پییر ـ سیمون ـ کپلس (IPSL)
• تنگی فرِدِت، محقق بعد از دکترا در علوم اعصاب محاسباتی، سازمان مکس پلانک برای علوم ماشینی و انسانی، دانشگاه توبینگِن
• کِوین ژان، استاد ـ پژوهشگر در اپیدمی لوژی، هنرستان ملی هنر و صنایع دستی (Cnam)
• ژِرُم مارییت،مهندس تحقیقات بیو انفورماتیک، سازمان ملی تحقیقات برای کشاورزی، مواد غذایی و محیط زیست (INRAE)
• فرانسواز رُکِه، محقق در فیزیک نجومی، رصد خانه پاریس
• و بیش از هزار امضای دیگر