فاجعه سد ایلیسو

سر چشمه شاید گرفتن به بیل/ چو پر شد نشاید گرفتن به فیل

در کشور ما تا کنون سد های زیادی ساخته شده که احداث آنها بدون ملاحظات / و مطالعات ارزیابی / زیست محیطی صورت گرفته. برخی از آنها صدمات جبران ناپذیری بر محیط زیست و اقتصاد ایران وارد آورده اند مانند سد گتوند که چونان بختکی بر خوزستان فرود آمده و قصد آن دارد که خاک و آب این جلگه بی نظیر در سطح جهان را شور کند. ولی در ایران هیچ سد مهمی بر رودخانه های مرزی احداث نشده است که قطعا جغرافیای کشور ما هم در این زمینه نقش داشته است.
ترکیه اما در بستن آب بروی همسایگان هیچ دریغ نداشته است. سد آتاترک کم و بیش 50 میلیارد متر مکعب آب رودخانه فرات را به دام انداخته و سرزمین عراق را فقیر کرده و بخش های بزرگی از آن را به چشمه ریزگرد تبدیل کرده است. اکنون نیز این کشور مشغول احداث سد 43 میلیارد متر مکعبی ایلی سو بر رودخانه دجله است. بنای این سد قرار است در سال میلادی کنونی به اتمام برسد و از سد بهره برداری شود. اگر چنین شود سرزمین عراق خشک و مردم آن به افلاس کشیده خواهند شد. تالاب های عراق و بیابان های آن به چشمه های عظیم ریزگرد تبدیل خواهند شد و دیگر هر نسیم ملایمی که از غرب به شرق بوزد خاک بی پشتیبان و ریزگرد های آن را با خود به سوی ایران خواهد آورد و سرزمین تاریخی خوزستان و غرب ایران را به خاک خواهد کشاند. پس وقت آن است که در ممانعت از احداث این سد سخت بکوشیم.

سد ایلیسو

بسیاری از مردم محلی ترکیه و ساکنان منطقه “حسن کیف” که محل احداث سد است ، بسیاری از طرفدارا ن محیط زیست ترکیه از جمله موسسه بزرگ “تما” و روشنفکران ترکیه و تعداد زیادی از کارشناسان و طرفداران محیط زیست اروپا و آمریکا و مسئولان یونپ – بخش محیط زیست سازمان ملل- محالف احداث این سد هستند. همکاری با آنها و فراخواندن آنها به مخالفت هر چه بیش تر می تواند گام موثری برای پیشگیری از این فاجعه باشد. بر ماست که در این راه بکوشیم.

مهندس محمد درویش، مدیر کل دفتر مشارکت های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست ایران، پویشی را برای مخالفت با تکمیل این سد پایه نهاده که جای تقدیر دارد. امیدوارم که فعالان و علاقمندان محیط زیست ضمن مراجعه به سایت ایشان نامه اعتراضیه نوشته شده به دبیر کل سازمان ملل متحد را امضا کنند.

حمید طراوتی