روز زمین پاک و عوامل ناپاکی
در سال 1969 در همایشی که در یونسکو درباره محیط زیست برگزار شده بود یکی از شرکت کنندگان به نام جان مک مونل پیشنهاد داد که روزی به نام روز جهانی زمین پاک تعیین شود. سازمان ملل به رهبری اوتانت این پیشنهاد را پذیرفت و از آن پس هر ساله روز 22 آوریل که معادل 2 اردیبهشت شمسی است به عنوان روز زمین پاک جشن گرفته می شود و به این مناسبت مسائلی که بر زمین رفته است مورد بررسی و توجه بیش تر قرار می گیرد.
سه عامل بیش از بقیه عوامل موجب آلودگی کره زمین شده اند که عبارتند از جمعیت ،افزایش قدرت تخریب صنعت و استفاده از انرژی های فسیلی .
جمعیت جهان که در سال 1950میلادی 2.5 میلیارد نفر بود تا سال 2014 به 7.3 میلیارد نفر رسید یعنی قریب سه برابر افزایش یافت. به گزارش مرکز بررسی های جمعیتی جهان و سازمان ملل در سال 2013 قریب 81.5 میلیون نفر به جمعیت جهان افزوده شده است. به برآورد کارشناسان جهانی رشد جمعیت تا سال 2070 میلادی ادامه خواهد داشت و پس از آن یا به طور طبیعی و کنترل شده روی به کاهش خواهد نهاد و یا این که به افزایش خود ادامه خواهد داد. اما از آنجا که ظرفیت نگاه داشت کره زمین محدود است در صورت ادامه این رشد و عدم مهار جمعیت توسط خود بشر ، طبیعت با امواج گرما و خشکسالی و طوفان و سیل و غیره دست به کار کنترل جمعیت خواهد شد و به نحو دردناکی آن را کاهش خواهد داد. رشد جمعیت و نیاز شدید بشر به غذا باعث شده که تمام عرصه های طبیعی مورد تهاجم قرار گیرند و چهار سامانه غذایی اصلی جهان یعنی زمین های کشاورزی ، شیلات ، مراتع و جنگل ها تحت فشار بسیار شدید قرار گیرند. رشد جمعیت موجب فقر شده و اختلاف طبقاتی و ثروت اندوزی دهک های بالای جمعیت نیز آن را تشدید کرده است. به گزارش سازمان ملل در سال های 2012 تا 2014 ، 805 میلیون نفر از مردم جهان گرسنه بوده یا سو تغذیه داشته اند. این رقم نسبت به دهه گذشته 100 میلیون نفر و نسبت به سال های 1992-1990 ، 209 میلیون نفر کاهش یافته اما عمده آن در کشورهای در حال توسعه متمرکز شده است که این نیز یکی دیگر از نتایج افزایش شدید جمعیت است.
در قرن بیستم صنعت ، رشد بسیار کرد و توانست عرصه های بسیاری از کره زمین را تسخیر کند و بارگذاری های بسیاری در آن ها انجام دهد. بیش ترین پیشرفت در زمینه های نظامی بوده و هزینه های نظامی جهان پیوسته افزایش یافته است. جنگ های متعددی که در کره زمین انجام شده طبیعت کره زمین را دگرگون کرده و عرصه های طبیعی را مورد بهره برداری های بسیار شدید قرار داده و منابع مالی کشور ها را فرسوده کرده است. در سال 2012 میلادی ،مبلغ 1753 میلیارد دلار صرف امور نظامی شد. بر طبق اطلاعات مربوط به هزینه های نظامی جهان که موسسه تحقیقات بین المللی صلح واقع در استکهلم ارائه داده است این رقم تنها اندکی از رقم 1761 میلیارد دلار که در سال 2011 به دست آمد کم تر است اما از رقم مربوط به تمام سال های بعد از جنگ جهانی دوم فزون تر است. آلاينده هاي صنعتي و جنگ ها صدمات زيادي به اكوسيستم هاي كره زمين وارد كرده اند.
امروز جهان روزانه ٩١ ميليون بشكه نفت مصرف مي كند. تا كنون بشر ٤٠٠ گيگا تن يعني ٤٠٠ ميليارد تن گاز كربنيك به جو زمين فرستاده است. تنها در سال ٢٠١٣ ميلادي در اثر احتراق سوخت هاي فسيلي و توليد سيمان ٣٦.١ ميليارد تن گاز كربنيك منتشر شده است. اين حجم عظيم گاز كربن، كه صد ها سال در جو زمين باقي مي ماند، كره زمين را محاصره كرده و مانند پتويي در بر گرفته است. نور خورشيد به صورت انرژي فعال به داخل مي آيد اما گرماي حاصل از آن كه به صورت انرژي پست است نمي تواند به جو زمين باز گردد. در نتيجه كره زمين گرم مي شود و اين خود بزرگ ترین ألودگي است. به برآورد دانشمندان جامعه جهانی برای این که درجه حرارت کره زمین از دو درجه سانتیگراد- که بالاترین حدی است که تحمل آن محتمل است – بالاتر نرود می بایست تا سال ۲۰۵۰ بیش از ۴۰۰ گیگا تن گاز کربنیک دیگر به داخل جو وارد نشود. این خود چالشی است بزرگ که معلوم نیست نظام اقتصادی کنونی جهان- که تنها در جستجوی سود بیش تر است – بتواند از عهده آن بر آید
براي نجات كره زمين از آلودگي و داشتن زمين پاك مي بايد سوخت هاي فسيلي مهار شوند و جاي خود را به انرژي هاي پاك بدهند. اين روندي است كه پيوسته رشد مي كند
حمید طراوتی