حمایت از “پلنگ ایرانی” یا “ماهی قرمز”

برگرفته از مصاحبه خبرگزاری مهر با خانم دکتر فرزانه بهار، عضو هیات مدیره موسسه زیست محیطی طراوت-بهار به مناسبت سیزده بدر 1393 – گزارشگر: زهره رنگ آمیز

پلنگ ایرانی – پارک ملی تندوره – عکس: بابک موسوی

مشهد – خبرگزاری مهر: کارشناسان محیط زیست خراسان رضوی معتقدند که باید از کودکی عشق به طبیعت را در شهروندان پرورش داد و این سئوال را مطرح می کنند؛ چرا در حالی که بسیاری از گونه های گربه سان مثل پلنگ و یوز پلنگ ایرانی در خطر انقراضند برخی رسانه ها حمایت از ماهی قرمز را تیتر می کنند. به گزارش خبرنگار مهر، روز طبیعت از راه رسید و به بهانه این روز مدیر انجمن زیست محیطی طراوت بهار در مشهد در گفتگو با مهر از مسئولان دولتی، شهروندان و رسانه ها درخواست می کند تا از جانوران و گونه های در خطر انقراض حمایت کنند.

عشق به طبیعت را از کودکی آموزش دهید

مدیر انجمن زیست محیطی  طراوت بهار مشهد که عشق به طبیعت و محیط زیست در بیت بیت سختانش موج می زند از خلا بزرگ ناآگاهی از مسائل زیست محیطی در سیستم آموزش و پرورش سخن می گوید و بر لزوم فرهنگسازی و آموزش به فرزندان در احترام به طبیعت تاکید می کند. فرزانه بهار در گفتگو با خبرنگار مهر به  افراط و تفریط ها در توجه به مسائل زیست محیطی اشاره و می گوید: ماهی قرمز حیوانی زیباست که جزئی از آداب و رسوم و سنت ایرانی است و نباید با افراط در حمایت این گونه جانوری مردم را از برپایی یک سنت قدیمی منع کرد.

وی می افزاید: ایرانیان در سنت های دیرینه خود برای حفظ محیط زیست سنتهای خوبی داشتند که از جمله جشن بهمنگان است و جالب این است که ایزد بهمن حامی حیوانات بود و مردم در این ایام گوشت نمی خوردند. این فعال محیط یست می گوید: با احیای سنت های زیبای ایرانی می توانیم مشارکت مردم را نیز  در حفاظت از محیط زیست افزایش دهیم.

همانطور که به طبیعت آمدید آن را ترک کنید

بهار در خصوص روز طبیعت و 13 به در می گوید: گذراندن 13 فروردین در طبیعت زیباست اما باید در پایان روز طبیعت همانطور که به آن قدم گذاشتید آن را ترک کنید. وی می گوید: گلها را لگد مال نکنیم، آشغال ها را در طبیعت رها نکنیم و شاخه درختان را نشکنیم.

در طبیعت آلودگی صوتی ایجاد نکنید

بهار می افزاید: انسان باید به قوانین طبیعت احترام بگذارد و حتی  آلودگی صوتی ایجاد نکند ، صدای باد، پرندگان و آب هر کدام پیامی دارند و نباید با روشن کردن ضبط صوت، رادیو یا صداهای دیگر حیوانات را بترسانیم. این فعال محیط زیست نگرانی خود را از نبود آموزش برای کودکان و نوجوانان به عنوان کسانی که باید محیط زیست کشور را به دستشان سپرد ابراز می کند و می افزاید: در جایی که سمندر ایرانی، پلنگ و یوز پلنگ ایرانی و کاراکال  در خطر انقراضند اینکه حفاظت از ماهی قرمز تیتر رسانه ها می شود قدری لوس به نظر می رسد.

وی می افزاید: در حالی که حداقل باید 200 قلاده یوز پلنگ داشته باشیم تا امید به حفظ این گونه باشد تنها 40 قلاده یوزپلنگ ایرانی باقی مانده است. بهار با اشاره به حمایت آقای هاشمیان و شرکت گلریز و پرداخت هزینه  گوسفندان چوپانی که پلنگ گوسفندانش را  دریده بود ادامه می دهد: باید با تشویق و توجه به افراد علاقمند و دوستدار طبیعت و حیوانات مشارکت های مردمی را در حفظ محیط زیست افزایش دهیم.

مدیر انجمن زیست محیطی طراوت بهار در مشهد ادامه داد: ماهی قرمز حیوانی دوست داشتنی است اما پهن کردن هفت سین نیز سنتی باستانی است و نباید به بهانه حمایت از حیوانات مردم را از پرداختن به سنت هایشان منع کرد. وی می گوید: نباید با نقد سنتی مانند قربانی کردن گوسفند یا استفاده از ماهی قرمز مردم را در میان حفظ سنت و عشق به طبیعت سرگردان کرد.

بهار همچنین با تقدیر از سریال تلویزیونی  پایتخت 3 در بیان مشکلات محیط بانان ادامه می دهد: همه رسانه ها از جمله رسانه های استانی، رادیو ، روزنامه ها و خبرگزاری ها باید بیشتر از این با پرداختن به موضوع حفاظت از محیط زیست و معرفی گونه های در خطر انقراض در مردم حساسیت به حفظ طبیعت را ایجاد کنند.

تولید شیر در بطری شیشه ای چه اشکالی داشت؟

بهار در بیان خاطرات سفرش به کشور تانزانیا می گوید: در کشور تانزانیا در آفریقا و در زنگبار که از کشورهای توسعه نیافته در جهان به شمار می روند از فروشنده ای درخواست کیسه پلاستیکی کردم ؛ وی با تعجب به من نگاه کرد و گفت باید از کیسه کاغذی استفاده کنم. وی با افسوس از اینکه در ایران تولید و بسته بندی محصولاتی مانند شیر و انواع مواد غذایی در بسته های پلاستیکی انجام می شود می گوید: استفاده از شیشه چه اشکالی داشت؟ و چرا باید وزارت بهداشت عرضه شیر یا نوشابه را در بطری های پلاستیکی تایید و اجازه تولید دهد در حالی که بطری های شیشه ای این مزیت را در آلوده نکردن محیط زیست داشتند.

مدیر انجمن زیست محیطی طراوت بهار در مشهد تاکید می کند: زباله از مبدا نباید تولید شود و این با وضع قوانین و حمایت های دولت و مسئولان محقق شود.

وی همچنین از اینکه کودکان و فرزندان ایرانی به حیوانات اهلی مانند سگ و گربه سنگ می اندازند و یا گلها را می چینند و شاخه ها را می شکنند ابراز تاسف کرد و این رفتارهای ضد طبیعت را نشان از تربیت غلط و عدم آموزش و همچنین وابسته به ایجاد علاقه به جانداران در محیط آموزشی و خانواده دانست. بهار تاکید می کند: حمایت از ماهی قرمز مهم ترین مسئله زیست محیطی استان نیست.

وی ابراز تاسف می کند از اینکه در جایی که گونه های در خطر انقراض در استان داریم و در حالی که دو گربه سان ایرانی یعنی پلنگ و یوز پلنگ به سرنوشت شیر پارسی و ببر مازندران دچار می شوند باید برای حمایت از ماهی قرمز مانور دهیم.

نشر کتاب برای آموزش و فرهنگ سازی در حوزه محیط زیست

وی در پایان به فعالیت های انجمن زیست محیطی بهار در مشهد اشاره می کند و با تقدیر از حمید طراوتی و دکتر وهاب زاده در حمایت از طبیعت خراسان رضوی عنوان کرد: چاپ دو کتاب “طرح امید، آینده و محیط زیست” و “پنل بی 4 ، نجات تمدن و محیط زیست”  توسط دکتر طراوتی از اقداماتی است که در راستای فرهنگ سازی  و حمایت از محیط زیست در مشهد انجام گرفته است.

وی توضیح داد: چاپ این دوکتاب با حمایت جهاد دانشگاهی مشهد محقق شده است. بهار از رسانه ها در خواست کرد که نگران گونه های حیوانی و گیاهی در حال انقراض و مراتع و جنگل ها باشند و با بیان مسائل و مشکلات اساسی محیط زست استان فرهنگ سازی کنند.

فرهنگ حفظ طبیعت از مهد کودک ها شروع شود

همچنین سخنگوی سازمان محیط زیست خراسان رضوی نیز  آموزش و تغيير رفتار در كودكان و نهادينه كردن فرهنگ حفاظت محيط زيست را  بسيار آسان تر از بزرگسالان دانست. هادی ناصری در گفتگو با مهر می گوید:  محيط زيست ميراث گذشتگانمان نيست بلکه امانت آيندگان در دست ماست. وی همچنین می افزاید: در زمانه ای که شاهد از بين بردن تنوع زيستي توسط انسان توسعه طلب هستیم؛ رسانه ها در خط مقدم اطلاع رساني و حساس سازي افكارعمومي براي جلب مشاركت مردم و دولتمردان هستند.

ناصری می گوید: براي حل بحران زيست محيطي باید همه رسانه ها، جرايد، خبرگزاري ها بويژه رسانه ملي توليد برنامه و فرهنگ سازي کنند. سخنگوی سازمان محیط زیست خراسان رضوی ادامه می دهد: برای فرهنگ سازی باید از مهد كودكها، مدارس، دانشگاه ها و مساجد شروع كنيم. ناصری تغيير نگرش و تغيير سبك زندگي و رفتار را با محيط زيست از عواملی معرفی کرد که می تواند از روند تخريب روز افزون محيط زيست بكاهد. وی همچنین با تاکید برضرورت آموزش حفاظت از محیط زیست به کودکان می افزاید: آموزش و تغيير رفتار در كودكان و نوجوانان و نهادينه كردن فرهنگ حفاظت از محيط زيست در سنين كودكي بسيار آسان تر و موثرتر است از بزرگسالاني كه رفتار و منش آنان شكل گرفته است.

نوروز امسال رسانه ملی با پخش سریال پایتخت 3 و مطرح کردن قصه زندگی محیط بانان ایرانی و تاکید بر حفظ پلنگ و یوز پلنگ ایرانی قدمی مثبت در حمایت از طبیعت ایران برداشت و نمره ای قابل قبول در کارنامه فرهنگ سازی برای حمایت از گونه های در خطر انقراض در ایران گرفت اما هنوز رسانه ها و آموزش و پرورش سرلیست مسئولان در ترویج فرهنگ طبیعت دوستی در کشور هستند.